Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi, Aksaray’a bağlı Sultanhanı ilçesinde Sındıklı ve Hacıkör yaylarının güneyinde Mayıs ayının başlarında oluşan yüzey yarılmaları ile ilgili teknik incelemede bulundu.
Yüzey yarıklarının olduğu bölgede, Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Arif Delikan, Yönetim Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Yaşar Eren ve Dr. Öğr. Üyesi Güler Göçmez ile Aksaray AFAD İl Müdürü Cezmi Türkmen, Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şubesi, JMO Aksaray İl Temsilcisi Tayfun Aydın, Konya AFAD İl Müdürlüğünden Jeoloji Yük. Müh. Şükrü Arslan ve Harita Müh. Cemalettin Güllüoğlu, Aksaray AFAD İl Müdürlüğü’nden Jeoloji Müh. Erkan Yıldırım ve Ramazan Cansu ile Jeofiizik Müh. İbrahim Çetin, Sultanhanı Belediyesi teknik ekibi inceleme ve ölçümler gerçekleştirdi.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezinden yapılan yazılı açıklamada, incelenen alanın Türkiye’de Neotektonik dönemde oluşan İnönü-Eskişehir Fay sisteminin güneydoğu ucunu oluşturan Sultanhanı Fay Zonu içinde yer almakta olduğu belirtildi. Bölgede, Geç Miyosen-Pliyosen yaşlı İnsuyu formasyonu ve alüvyonların bulunduğu ifade edilen açıklamada, İnsuyu formasyonunun Konya Merkez Meram, Selçuklu ve Karatay ilçeleri ile Akören, Çumra, Karapınar, Eskil, Altınekin, Sarayönü, Kadınhanı ve Cihanbeyli, Aksaray Sultanhanı ve çevresinde oldukça geniş bir alanda görülebildiği kaydedildi. Bu formasyon içinde, özellikle Karapınar-Tuzgölü arasında yoğun olarak polye, uvala, dolin, düden ve yarıklar gibi karstik yapıların gözlemlenebileceği aktarılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Sındıklı-Hacıkör Yaylası güneyindeki yüzey yarıkları bölgedeki uzun ekseni yaklaşık kuzey-güney yönünde uzanan eski bir çöküntü alanı (polye) içinden gecen dere içindeki alüvyonlar ve İnsuyu formasyonuna ait kireçtaşlarının sınırında oluşmuşlardır. Yörede yaşayanlardan edilen bilgiye göre yarılmalar Mayıs ayının başında gerçekleşen yoğun yağışlardan sonra meydana gelen sellenmeler esnasında gelişmiştir. Yarılmalar yaklaşık 350 metre boyunca takip edilebilmekte olup, polyenin iki kıyısında ince çatlaklar şeklinde gözlenen yarılmalar polyenin ortasında 2.80 metreye ulaşan genişlik ve 5.2 metreye ulaşan derinlikte büyük yarılmalar şeklindedir.”
“ÇÖKME, KARSTLAŞMA İLE MEYDANA GELDİ”
Açıklamada, Sındıklı ve Hacıkör yarılmalarının genel doğrultusunun Sultanhanı fayına paralel gerçekleştiği belirtildi. Yarılmaların İnsuyu formasyonuna ait karbonatlı kayaçların içindeki boşluk, kırık ve çatlakların Sultanhanı fayının da etkisiyle zayıflaması ve genişleyerek bağlantılı boşluklara dönüşmesini sağlayan iç karstlaşmaya bağlı olarak geliştiği anlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi: “Karstlaşma esnasında karbonatlı kayaçların çözülmesini kolaylaştıran en önemli etkenler yeraltı su seviyesi, yeraltı su akım yönü, debi ve suyun hidrokimyasal özellikleridir. Bölgede yeraltı suyu akım yönü yaklaşık güneyden kuzeye doğru olup sular hidrojen sülfür bakımından nispeten zengindir. Yağışlı kış mevsiminden sonra karbonik asitçe de zenginleşerek yeraltına süzülen suların hareketi buradaki su-kayaç etkileşimini artırmıştır. Kış yağışlarından sonra yeraltı su seviyesi nispeten yükselmiş ve su akış hızı artmıştır. Bütün bu faktörlerin birlikte etkilemesi sonucu yeraltında yaygın olarak devam etmekte olan iç karstlaşmaya bağlı olarak karbonatlı kayaçlardaki kırık, çatlak ve boşluklar genişleyerek bağlantılı boşluklar haline gelmiş ve uzun ekseni K 25o B doğrultulu olan dar bir mağaraya dönüşmüştür. Sonuçta bahar aylarındaki yağışlarla sürekli genişleyerek yüzeye yaklaşan mağaranın tavanı Mayıs aylarındaki aşırı yağışlar esnasında ağırlaşmış ve ani olarak çökmüştür.”
Kaynak: KTÜN Kurumsal İletiim Koordinatörlüğü
